Cảnh báo bệnh sởi ở trẻ nhỏ và người lớn: Chủ động tiêm phòng vắc xin đầy đủ tránh biến chứng nặng
Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus sởi gây ra, lây lan nhanh qua đường hô hấp và có khả năng bùng phát thành dịch. Hiện tại, Khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bãi Cháy đang tiếp nhận điều trị cho 5 ca bệnh sởi, đối tượng mắc chủ yếu là trẻ em dưới 5 tuổi và người lớn chưa được tiêm phòng và tiêm phòng vắc xin chưa đầy đủ. Đáng lưu ý, bên cạnh những triệu chứng thường gặp của bệnh, một số ca bệnh ghi nhận biến chứng của sởi với triệu chứng viêm phổi kèm theo.
Trẻ em dưới 5 tuổi và người lớn chưa được tiêm phòng và tiêm phòng vắc xin chưa đầy đủ nhập viện điều trị bệnh sởi tại Bệnh viện Bãi Cháy
Theo thống kê của Khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bãi Cháy, từ 1/1/2025 đến nay Khoa đã tiếp nhận điều trị nội trú cho 27 ca bệnh sởi. Hiện tại, Khoa đang điều trị cho 5 ca sốt phát ban nghi sởi, chủ yếu là trẻ em dưới 5 tuổi và người lớn chưa được tiêm phòng hoặc tiêm phòng vắc xin chưa đầy đủ.
Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính (nhóm B) do vi rút sởi gây nên. Bệnh chủ yếu lây qua đường hô hấp do hít phải dịch tiết mũi họng của người bị nhiễm bệnh khi ho, nói chuyện hoặc hắt hơi bắn ra, khuếch tán trong không khí hoặc tiếp xúc trực tiếp với đồ vật, chất tiết đường mũi họng của người bệnh. Các khu vực đông người như khu dân cư, trường học, nhà trẻ … là những nơi thường có nguy cơ bị lây nhiễm cao hơn. Từ đó, bệnh sởi có thể nhanh chóng phát triển thành dịch bệnh, ảnh hưởng sức khỏe của cả người lớn và trẻ em. Khi xâm nhập vào cơ thể người bị nhiễm, virus sởi sẽ phát triển bằng cách nhân lên ở tế bào biểu mô của đường hô hấp và các hạch bạch huyết gần đó. Sau đó chúng đi vào máu và bắt đầu ủ bệnh. Thời kỳ ủ bệnh kéo dài từ 7-21 ngày trung bình 10 ngày. Thời kỳ lây truyền mạnh nhất từ 5 ngày trước cho tới 5 ngày sau phát ban.
Bác sĩ Bùi Thị Nhung – Khoa Bệnh Nhiệt đới cho biết: ''Triệu chứng của bệnh sởi rất điển hình và dễ nhận biết. Giai đoạn khởi phát, bệnh nhân sẽ có biểu hiện sốt cao. Sau sốt là các biểu hiện của viêm long bao gồm viêm long niêm mạc mũi (bệnh nhân có thể bị ho, hắt hơi, chảy mũi, sổ mũi); viêm long mắt (sung huyết kết mạc ở mắt, có gỉ mắt, sưng nề mi mắt…). Tiếp đó là biểu hiện phát ban dạng dát sẩn, màu đỏ tía, mọc thường theo trình tự ở đầu mặt cổ, lan dần xuống ngực bụng, chân, trong khi ban mọc sốt sẽ lui dần, khi ban mọc đến chân người bệnh sẽ hết sốt (nếu không có bội nhiễm kèm theo). Sau 7 đến 10 ngày, ban biến mất để lại những vết thâm trên da, thường gọi là “vằn da hổ”.
Đáng chú ý bệnh nhân mắc sởi nhập viện điều trị hiện tại có biến chứng của sởi với triệu chứng viêm phổi (tổn thương phổi, ran nổ, ran ẩm), chủ yếu gặp ở trẻ em dưới 1 tuổi và người trưởng thành chưa được tiêm phòng hoặc chưa tiêm đủ liều vắc xin phòng bệnh.
Bệnh Sởi là bệnh lành tính nhưng nếu phát hiện muộn hoặc không được điều trị kịp thời sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm như: Viêm tai giữa cấp, viêm phổi, tiêu chảy, mờ hoặc loét giác mạc, viêm phổi nặng có thể dẫn đến tử vong, phụ nữ có thai mắc sởi có thể gây sảy thai, đẻ non… bệnh đặc biệt nghiêm trọng ở trẻ nhỏ từ 1 đến 6 tuổi, trẻ suy dinh dưỡng, trẻ chưa được tiêm chủng đầy đủ…''
Triệu chứng phát ban dạng dát sẩn, màu đỏ tía, mọc thường theo trình tự ở đầu mặt cổ, lan dần xuống ngực bụng, chân...
Theo các bác sĩ Khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bãi Cháy, Bệnh sởi thời điểm hiện tại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên việc điều trị sởi chủ yếu là kiểm soát triệu chứng bệnh, hỗ trợ cơ thể phục hồi nhanh hơn. Người mắc bệnh sởi nên đi khám, chữa trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, không nên tự ý uống thuốc tại nhà.
Hệ số lây của bệnh Sởi là 12-18, tức là 1 bệnh nhân sởi có thể lây cho 12-18 người, trong khi cúm mùa hệ số lây là 1,3-2. Vì vậy, tiêm vaccine sởi là biện pháp tốt nhất chủ động phòng bệnh sởi. Tỷ lệ bảo vệ của vắc xin sởi rất cao, lên tới 95% - 98% sau khi tiêm đủ 2 liều. Trẻ em đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, là đối tượng rất dễ bị mắc bệnh sởi do sức dề kháng còn yếu, hệ miễn dịch chưa được hoàn thiện. Do đó, cần chủ động đưa con em từ 9 tháng tuổi chưa tiêm vắc xin phòng sởi hoặc từ 18 tháng tuổi chưa tiêm đủ 2 mũi vắc xin sởi nên đến trạm y tế của xã, phường hoặc điểm tiêm chủng dịch vụ để tiêm vắc xin phòng sởi.
Bên cạnh đó, người dân cần chủ động các biện pháp phòng ngừa như:
Bệnh nhân mắc sởi phải được cách ly tại nhà hoặc tại cơ sở điều trị theo nguyên tắc cách ly đối với bệnh lây truyền qua đường hô hấp.
Tăng cường vệ sinh cá nhân, Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng; Tránh tối đa việc chùi tay lên mắt, mũi, miệng; sát trùng mũi họng, giữ ấm cơ thể, nâng cao thể trạng để tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Hạn chế tiếp xúc với người mắc/nghi mắc bệnh, khi phải tiếp xúc với người bệnh phải đeo khẩu trang y tế và các trang bị phòng hộ cá nhân. Phụ nữ có thai tuyệt đối không tiếp xúc với người mắc bệnh sởi.
Khi có các dấu hiệu hay triệu chứng của bệnh sởi như: Sốt, Ho khan, Sổ mũi, Viêm họng, Viêm kết mạc; Xuất hiện các đốm trắng nhỏ trên nền đỏ trên niêm mạc bên trong má; Phát ban thì cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời tránh biến chứng nguy hiểm.
Mạc Thảo, Minh Khương