Loạn sản cổ tử cung có nguy hiểm không? Phương pháp điều trị và cách phòng bệnh

2024/07/19 07:10

Khi tế bào ở cổ tử cung dưới tác động của viêm nhiễm hoặc do virus HPV bị biến đổi bất thường thì sẽ dẫn đến tình trạng loạn sản cổ tử cung. Loạn sản cổ tử cung theo thời gian có thể trở thành ung thư cổ tử cung với nguy cơ biến chứng cao và đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng của người bệnh.Chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn với BSCKI Nguyễn Văn Mạnh, Phó khoa Phụ sản, Bệnh viện Bãi Cháy để tìm hiểu về căn bệnh này?

BSCKI Nguyễn Văn Mạnh, Phó khoa Phụ sản, Bệnh viện Bãi Cháy khám bệnh cho người bệnh.

PV: Thưa bác sĩ, Loạn sản cổ tử cung là gì?

BSCKI Nguyễn Văn Mạnh, Phó khoa Phụ sản, Bệnh viện Bãi Cháy:Loạn sản cổ tử cung (Cervical Dysplasia) là tình trạng phát triển bất thường các tế bào trên bề mặt cổ tử cung, có tên là Intraepithelial. Chúng là những chất hiện diện ở lớp mô biểu mô của cổ tử cung, tuy nhiên chúng không có khả năng phát triển qua lớp bề mặt đó.

Đây là tình trạng tiền ung thư còn có tên gọi khác là chứng tân sinh trong biểu mô cổ tử cung (Cervical Intraepithelial Neoplasi - CIN). Nhiều người nhầm lẫn trạng này với khối u ung thư. Bản chất của hiện tượng này là những bất thường của tế bào có khả năng phát triển thành ung thư cổ tử cung nếu bạn không điều trị sớm.

PV: Vậy nguyên nhân nào nào dẫn đến loạn sản cổ tử cung, thưa bác sĩ?

BSCKI Nguyễn Văn Mạnh, Phó khoa Phụ sản, Bệnh viện Bãi Cháy: Loạn sản cổ tử cung xảy ra khi các tế bào cổ tử cung bị đột biến bất thường do nhiều nguyên nhân khác nhau, đó có thể là sự thay đổi trong môi trường âm đạo, do các tác nhân gây viêm nhiễm hoặc do sự gia tăng của virus HPV. Các tế bào có thể bị loạn sản theo hướng lành tính hoặc diễn tiến thành dạng nghịch sản và ung thư. Nguyên nhân chủ yếu gây loạn sản cổ tử cung là do nhiễm virus HPV dai dẳng, ngoài ra một số yếu tố làm tăng nguy cơ loạn sản cổ tử cung đó là:

- Đời sống tình dục thiếu lành mạnh, không an toàn, quan hệ sớm trước 18 tuổi hoặc có nhiều bạn tình cùng lúc;

- Mắc bệnh liên quan đến suy giảm miễn dịch (nhiễm HIV/AIDS, cấy ghép nội tạng hay dùng thuốc ức chế miễn dịch để điều trị);

- Hút thuốc lá hoặc thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc do thuốc lá làm suy yếu hệ miễn dịch.

PV: Bác sĩ cho biết các triệu chứng loạn sản cổ tử cung, gồm các triệu chứng gì và các phương pháp chẩn đoán bệnh?

BSCKI Nguyễn Văn Mạnh, Phó khoa Phụ sản, Bệnh viện Bãi Cháy: Khi mới ở giai đoạn đầu loạn sản cổ tử cung hiếm khi bộc lộ biểu hiện rõ ràng. Sang tới giai đoạn muộn hơn, người bệnh có thể mơ hồ cảm nhận được những thay đổi với các triệu chứng chủ yếu là ra máu âm đạo bất thường, chảy máu sau khi quan hệ tình dục, ra máu sau khi đã mãn kinh một thời gian. Ngoài ra còn là các dấu hiệu khác như đau khi giao hợp, đau bụng vùng tiểu khung, âm đạo ra nhiều khí hư bất thường, hôi,...

Rất ít trường hợp được chẩn đoán loạn sản cổ tử cung thông qua triệu chứng lâm sàng. Đa số trường hợp chỉ được phát hiện thông qua khám phụ khoa định kỳ, khai thác tiền sử bệnh.

Soi cổ tử cung và xét nghiệm phết tế bào là 2 phương pháp chẩn đoán chính xác loạn sản cổ tử cung. Để biết được người bệnh có nhiễm virus HPV và mắc loạn sản cổ tử cung hay không cần thực hiện các xét nghiệm sau:

- Khám phụ khoa vùng chậu: Tiến hành kiểm tra hình thái bên ngoài, tổn thương bên trong âm đạo bằng dụng cụ mỏ vịt, soi đèn.

- Xét nghiệm Thin - Pass : Nhằm kiểm tra sự hiện diện của các tế bào bất thường ở cổ tử cung; Xét nghiệm HPV genotype PCR hệ thống tự động: Để chẩn đoán và định tuýp tình trạng nhiễm HPV.

Xét nghiệm Thin - Pass

- Sinh thiết CTC khi có chỉ định: Mô được lấy từ tổn thương loạn sản cổ tử cung để mang đi xét nghiệm, kiểm tra trong phòng thí nghiệm.

Ngoài ra, cần chẩn đoán phân biệt loạn sản cổ tử cung với các bệnh lý như:

- Viêm cổ tử cung;

- Viêm vùng chậu;

- Viêm âm đạo;

- Ung thư biểu mô nội mạc tử cung;

PV: Phương pháp điều trị như thế nào, thưa bác sĩ?

BSCKI Nguyễn Văn Mạnh, Phó khoa Phụ sản, Bệnh viện Bãi Cháy: Khi bị loạn sản cổ tử cung có nhiễm HPV, bệnh nhân đều cần được soi cổ tử cung để xác định có tổn thương bất thường ở cổ tử cung hay không và tiến hành sinh thiết để chẩn đoán xác định có tế bào ung thư cổ tử cung hay không. Nếu có ung thư cổ tử cung thì tùy vào từng giai đoạn mà có hướng điều trị phù hợp.

Đối với trường hợp loạn sản lành tính, việc lựa chọn hình thức điều trị loạn sản cổ tử cung sẽ phụ thuộc vào giai đoạn tiến triển của bệnh. Có 3 giai đoạn loạn sản cổ tử cung, cụ thể như sau:

- Giai đoạn 1 - loạn sản nhẹ: ở giai đoạn này các tế bào bất thường và bị biến đổi do nhiễm HPV mới chỉ chiếm một số lượng nhỏ ở cổ tử cung. Thường thì đối tượng phụ nữ trong độ tuổi từ 25 - 35 sẽ có nguy cơ cao bị loạn sản cổ tử cung giai đoạn nhẹ. Tuy nhiên đa phần các trường hợp mắc bệnh giai đoạn 1 chỉ cần điều trị khỏi viêm nhiễm vì các tế bào có thể trở lại bình thường sau đó. Vì vậy khi phát hiện ra sự bất thường của các tế bào tại đây dù chưa cần điều trị bệnh nhân cũng nên đi thăm khám và kiểm tra định kỳ;

- Giai đoạn 2 - loạn sản mức độ vừa: một nửa lớp tế bào cổ tử cung đã bị biến đổi bất thường. Biện pháp điều trị thường được chỉ định ở giai đoạn 2 đó là sử dụng đốt điện, cắt LEEP cổ tử cung hoặc khoét chóp cổ tử cung tùy vào tình trạng bệnh nhân cụ thể, để loại bỏ các tế bào loạn sản cổ tử cung;

- Giai đoạn 3 - loạn sản mức độ nặng: tế bào loạn sản đã chiếm đóng toàn bộ lớp tế bào biểu mô ở cổ tử cung. Nhưng chúng vẫn chưa thâm nhập sâu qua lớp tế bào đáy nên vẫn bảo tồn được các tổ chức dưới biểu mô ở cơ quan này. Những phụ nữ từ 30 - 40 tuổi là đối tượng có nguy cơ cao bị loạn sản cổ tử cung giai đoạn 3, phương pháp điều trị trong giai đoạn 3 này thường là khoét chóp CTC hoặc cắt tử cung hoàn toàn tùy theo tình trạnh bệnh nhân.

BSCKI Nguyễn Văn Mạnh cùng ê kíp phẫu thuật của khoa Phụ sản, Bệnh viện Bãi Cháy đang tiến hành phẫu thuật cắt tử cung cho bệnh nhân.

Phản ứng sau khi điều trị mà bệnh nhân có thể gặp phải đó là tiết dịch có lẫn máu, xảy ra khoảng vài tuần nhưng dần dần các tế bào trong cổ tử cung sẽ hồi phục như bình thường. Nhằm đảm bảo bệnh đã được loại bỏ và không có biến chứng nào sau thủ thuật, người bệnh sẽ được hẹn khám lại sau 1-3 tháng và được làm xét nghiệm sàng lọc ung thư cổ tử cung định kỳ 6 tháng đến 1 năm/ lần.

PV: Thưa bác sĩ, Loạn sản cổ tử cung có những biến chứng gì?

BSCKI Nguyễn Văn Mạnh, Phó khoa Phụ sản, Bệnh viện Bãi Cháy: Loạn sản cổ tử cung nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đúng cách là điều kiện thuận lợi để phát triển ung thư cổ tử cung. Và mức độ ung thư cổ tử cung càng nghiêm trọng sẽ gây ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác nhau trong cơ thể như di căn đến xương gây đau xương, đau lưng hoặc ho dai dẳng nếu di căn đến phổi.

Loạn sản cổ tử cung không được điều trị kịp thời có thể phát triển thành ung thư cổ tử cung.Tuy nhiên, tỷ lệ loạn sản cổ tử cung tiến triển thành ung thư cổ tử cung rất ít, chỉ khoảng 1% trong tổng số các trường hợp. Những trường hợp còn lại có thể chữa khỏi khi phát hiện sớm, áp dụng đúng biện pháp. Ngoài ra, mức độ đáp ứng điều trị còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác, sức khỏe, mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Ngoài ra, bệnh còn ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, khó mang thai xuất phát từ các biến chứng trong việc áp dụng những biện pháp điều trị. Do đó, hãy thông báo cho bác sĩ nếu bạn đang có kế hoạch sinh con hoặc đang mang thai.

PV: Để phòng ngừa loạn sản cổ tử cung, bác sĩ có khuyến cáo gì?

BSCKI Nguyễn Văn Mạnh, Phó khoa Phụ sản, Bệnh viện Bãi Cháy: Ngăn chặn sự lây nhiễm HPV là giải pháp tốt nhất giúp phòng ngừa loạn sản cổ tử cung. Dưới đây là một số biện pháp dự phòng hiệu quả như:

Tiêm vắc xin chống virus HPV là cách tốt nhất giúp phòng ngừa loạn sản cổ tử cung

- Tiêm phòng vắc xin ngừa virus HPV khí có chỉ định: Có 3 loại vắc xin phổ biến là Gardasil®, Gardasil 9® và Cervarix®.

Tiêm vắc xin chống virus HPV là cách tốt nhất giúp phòng ngừa loạn sản cổ tử cung.

- Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su, chung thủy 1 vợ 1 chồng để giảm nguy cơ phơi nhiễm.

- Thường xuyên thực hiện xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung định kỳ, xét nghiệp lặp lại 3 năm 1 lần nếu kết quả xét nghiệm Thin- Pass và HPV bình thường, nếu kết quả không bình thường phải theo dõi theo chỉ định của bác sỹ chuyên khoa.

- Nói không với thuốc lá và các chế phẩm thuốc lá điện tử giúp giảm nguy cơ lây nhiễm virus HPV.